Sacrum Profanum 2021

Między 29 września a 3 października odbędzie się w Krakowie 19. edycja festiwalu Sacrum Profanum. Hasłem przewodnim będzie ‘dojrzałość’ – słowo, które skrywa mnogość znaczeń. Na festiwalu przybliżone zostanie wiele z nich, np. poprzez zestawienie twórczości alternatywno-awangardowego gitarzysty i kompozytora Jima O’Rourke z Igorem Strawińskim czy zaprezentowanie najnowszego utworu jednego z najważniejszych żyjących polskich kompozytorów – Pawła Mykietyna. Sacrum Profanum od zawsze było przestrzenią do łączenia starego z nowym, w tym roku ponownie podjęta zostanie próba zatarcia tych granic.

W zeszłym roku Młodością zapoczątkowana została większa całość. Był to pierwszy odcinek trylogii, a może raczej pierwsza odsłona trzysezonowego serialu. Czas więc na drugi sezon: Dojrzałość! Interpretowana ona będzie na różne sposoby: formalnie, muzycznie, metaforycznie i dosłownie – stanie się odpowiedzią na poprzedzającą ją Młodość, a zarazem jej kontynuacją, która posłuży zachowaniu równowagi i pokazaniu innego oblicza muzyki współczesnej.

Każdy festiwal ma inaugurację. Początkiem będzie Purification – spektakl Katarzyny Kalwat z muzyką Agaty Zubel. To eksperyment na granicy muzyki i teatru, stawiający pytanie o styk tych dwóch sfer i istniejące pomiędzy nimi napięcie, a także o rozumienie pojęcia „conducting”. Na polski można przełożyć je jako dyrygenturę, ale również zarządzanie, sprawowanie władzy. Czy we współczesnej sztuce i, szerzej, w świecie, wciąż jest miejsce na ideę przewodzenia?

W repertuarze tegorocznej, 19. już edycji festiwalu zestawiona zostanie też młoda belgijska kompozytorka Maya Verlaak z Olivierem Messiaenem, alternatywno-awangardowey gitarzysta, producent i kompozytor Jim O’Rourke z Igorem Strawińskim, a także konceptualna twórczyni i kuratorka Ryoko Akama z Antonem Webernem. W taki sposób – na bazie trzech muzycznych tradycji: klasycznej, współczesnej i awangardowej – zbudowany został program kolejnego koncertu: Trzy kolory. Jego tytuł nie jest przypadkowy – to nawiązanie wprost do twórczości i symboliki Krzysztofa Kieślowskiego.

Koncert solowy Martyny Zakrzewskiej zatytułowany Akordy ezoteryczne skupi się na twórczości fortepianowej Barbary Buczek, wybitnej polskiej kompozytorki, której twórczość obrosła legendą. Jej utwory przez wiele lat uchodziły za niemożliwe do wykonania z racji nagromadzenia trudności wykonawczych i skrajnej różnorodności rytmiczno-fakturalnej. Sacrum Profanum jest idealnym miejscem na zaprezentowanie jej twórczości.

Dawno to koncert trojga oryginałów: Pawła Mykietyna, Agaty Zubel oraz Pawła Szymańskiego. Żadne z nich nie wpisuje się w panujące wokół trendy, tylko rozwija swoje własne style, tworząc często utwory odbijające się głośnym echem w środowisku muzycznym. Dzielą ich pokolenia, ale łączy niepokorność, odwaga i tytułowa lekkość (tworzenia, zaskakiwania, żartowania i zdobywania uznania).

W koncercie ~dojrzałość wspólnie z Ensemble Kompopolex prześledzimy, jak performatyka i konceptualizm zmieniały się na przestrzeni lat, by pokazać inne źródła dzisiejszego zwrotu postinternetowego i nowej dyscypliny. Punktem wyjścia będzie nowa kompozycja Olego Hübnera zainspirowana czasem izolacji, pandemii, przyspieszonym dojrzewaniem w obliczu wyzwań oraz domową sonosferą. Obok usłyszymy utwory Kelley Sheenan, Neo Hülckera i Marty Śniady – przedstawicielek i przedstawicieli jednego pokolenia, którzy prezentują jednakże różne style i podejścia do materii muzycznej. W kontekście umieszczone zostały dzieła Pauline Oliveros, Caroli Bauckholt, Marka Chołoniewskiego oraz La Monte Younga.

Koncertami LEM: Lapidarna Ekspresja Moderny oraz Summa Lemmologiae festiwal Sacrum Profanum włącza się również w obchody setnej rocznicy urodzin Stanisława Lema. Muzyka jako przedmiot opisu w prozie Lema zawsze była inna, eksperymentalna, nowoczesna. W roku poświęconym temu wyjątkowemu twórcy obok wydarzeń literackich, naukowych czy filozoficznych nie może też zabraknąć propozycji muzycznych! Przygotowane specjalnie dla Sacrum Profanum dwa programy z premierowymi kompozycjami wykonają na żywo zespoły proMODERN oraz Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble z sopranistką Joanną Freszel.

Na finał festiwalu organizatorzy zapraszają wspólnie z zespołem Arditti Quartet, który zagra specjalny rocznicowy koncert zatytułowany Arditti Quartet 47 ½ Anniversary. Usłyszymy wyłącznie kompozycje napisane dla Ardittich, co więcej absolutnie najważniejsze w ich dorobku wykonawczym lub najbliższe ich sercom. Już same nazwiska kompozytorek i kompozytorów – Neuwirth, Saunders, Paredes, Ligeti, Xenakis i Lachenmann – zapowiadają niezapomniany wieczór z tym, co najlepsze w muzyce współczesnej.

Festiwal Sacrum Profanum potrwa od 29 września do 3 października 2021 roku. Program